[30.IX.2011] Dominacja Warhammera a Inne Systemy!

          Witam pięknie w ten piątkowy wieczór. Piwko w dłoni, cygarko w popiółce, muzyczka leci z komputora, można się finalnie zrelaksować po ciężkim tygodniu pracy! Z tej też okazji uznałem, że na chwilę zaprzestaniemy ‘ogrzenia’ (*jutro za to pojawi się recenzja nowego armybooka wraz z porównaniem zmian względem starego*) i posiedzimy sobie przy małej konwersacji. No, a w każdym bądź razie dyskusji, którą chciałbym napocząć tym oto wpisem – pora rozruszać wasze knykcie i postukać w klawiaturę, tym bardziej, że piątek będzie dniem kolejnej kolumny - wraz z poniedziałkowym Złomowiskiem co piątkowe Dyspaturium zapewni nam dwie notki co tydzień!Ale do rzeczy, gdyż chciałbym bowiem poruszyć temat ‘innych systemów’, gdzie za system ‘mainstreamowy’ i niejako domyślny przyjmiemy Warhammera, w obu jego wariantach. A dokładniej – czy warto grać w inne systemy?

Idiotyczne pytanie, można by powiedzieć. Oczywiście że warto! Ale po kolei – najpierw spójrzmy klarownym okiem na dwa bastiony polskich graczy, czyli na miłośników i hobbystów naszych dominujących systemów domyślnych. Dlaczego tak znaczna większość wybiera właśnie Warhammery? Czy są to systemy tak doskonałe, że oczywistym jest ich praktyczny monopol na polskiej scenie bitewniaków SF/Fantasy? Szczerze mówiąc, nie bardzo. Czy słyszę larum? Przecież jest solidny argument – skoro systemy (*pod względem jakości rozgrywki*) Games Workshop nie są cudowne, to skąd tyle ludzi radośnie grających właśnie w nie? Cóż, to moim zdaniem akurat da się dość łatwo wyjaśnić, acz wymaga to pewnego wypunktowania. Najpierw jednak sklaryfikuję dlaczego nie uważam systemów GW za niezastąpione pod względem generowanej rozrywki.

Na samym początku muszę zaznaczyć każdemu z was, drodzy czytelnicy, któremu serce szybciej zabiło w nagłym poczuciu potrzeby bronienia Warhammerów, że nie jestem, nie byłem i raczej nie będę wrogiem tych systemów (*co raczej widać po zawartości bloga!*). Uwielbiam ich modele, z radością kupuję ich podręczniki, i ogólnie GW wyssało ze mnie dość kasy, by kupić za łączną kwotę całkiem porządny wehikuł. Jednak o ile hobbystycznie uważam ich za dostawcę czystej, wydestylowanej radości, o ile jako gracz raczej rzadko sięgam po ich tytuły (*ósma edycja WFB zmieniła moje nastawienie – uważam ją za krok w bardzo dobrym kierunku!*) bo po prostu są dużo lepiej skonstruowane pozycje pod względem oferowanej mechaniki rozgrywki; takie, które wymagają ode mnie jako gracze więcej myślenia, skonstruowania wymyślnych taktyk i nie poleganiu na szczęściu i losowości. Systemy GW to relikty, starożytne kolosy oparte na zasadach sprzed wieków, lekko jedynie modyfikowanych ostatnimi czasy. Są proste, stosują stare mechaniki takie jak naprzemienna tura upchana pełnym zestawem faz czy stosując limitację kości sześciościennej. Są na domiar złego bardzo, bardzo losowe a jakby tego było małe, od prawieków nie mogą dojść do jakiegokolwiek znośnego poziomu wewnętrznego balansu poszczególnych frakcji. Codex creep, znamy to określenie? 

Jak zwykle na wszystkie powyższe zarzuty usłyszeć można klasyczny zestaw odpowiedzi: „Losowość jest w każdym systemie, a jednak ci sami wygrywają turnieje. Codex Creep nie istnieje, dobry gracz poradzi sobie zawsze i byle czym. Stare mechaniki? Wszystko chodzi płynnie, nic nie trzeba zmieniać!” No i pięknie. Jeżeli ktoś nie widzi różnicy pomiędzy, dla przykładu, Tau a Kosmicznym Wilkom w kwestii balansu, to gratuluję mu optymizmu i życzę dużo szczęścia. Albo jeżeli ktoś nie widzi dlaczego fazy naprzemienne są dużo bardziej „sprawiedliwsze” z punktu widzenia generowanych wyników, to również nie da się takiej osoby do niczego przekonać. To w końcu punkt widzenia – z mój jest taki, że systemy GW choć przyjemne do zabawy, są daleko za konkurencją w kwestii rozwinięcia mechaniki rozgrywki.

Tak więc uważam, że o ile zbieranie i malowanie GW to rozkosz bogów i wielka frajda, to jeżeli chodzi o rozgrywkę, wolę… wszystko inne. Infinity, Warmachine/Hordes, Malifaux, MERC, teraz może nawet Neuroshima Tactics! Każdy z tych systemów ma coś, co ja bym nazwał „nowoczesną mechaniką”, która nie ogranicza się do podziału rundy na dwie tury, w której to turze jeden gracz odbębnia po kolei zestaw swoich faz. Infinity ma system reagowania, który utrzymuje obu graczy aktywnych przez cały czas trwania rozgrywki (*gdzie aktywność gracze pasywnego nie sprowadza się tylko do zdejmowania ustrzelonych modeli!*) oraz niezwykle złożony system taktycznego prowadzenia potyczek (*cyberwojny, namierzanie celi pod ostrzał samonaprowadzający, poruszanie się w kamflażu…*). Warmachine/Hordes są tak samo proste jak Warhammery, ale dorzucają do kompletu bardzo zgrabne mechanizmy zarządzania surowcami – Furią/Focusem – które dodają trochę solidnej, lekkiej matematyki z planowaniem w tle do rozgrywki. Widzicie? Systemy te, nawet zapomniany i zagubiony AT-43, oferowały coś nowego, świeżego, unikalnego i dającego dodatkowy poziom dynamiki do rozgrywki (*AT-43 na przykład miało zadawanie obrażeń oddziałowi przez który prowadzi się ostrzał do celu – coś, czego nadal nie ma w Warhammerze a dodaje ładny poziom ‘realizmu’ do zabawy!*).

Czemu więc bazy graczy do WFB i WH40K są tak ogromne i stale rosną, a inne systemy walczą o pozostanie na rynku? Albo o utrzymanie niewielkich przyczółków zadedykowanych fanatyków? Powodów jest bardzo wiele – gry figurkowe to hobby złożone; tak naprawdę człon ‘gry’ w nazwie jest dość mylący, bo szerokie grono hobbystów wcale nie uważa rozgrywki za kluczową. A tutaj Games Workshop jest potęgą, bo jeżeli chodzi o jakość wykonania ich modeli, ich obfitość i wszędobylskość, cóż, ciężko z nimi konkurować (*sam kocham ich plastiki pasją gorącą i trzewia trawiąca!*). Weźmy przykład takiego novum na naszym rynku jak Neuroshima Tactics – nie grałem jeszcze, więc nie mam opinii o systemie, ale już zdążyłem naoglądać się modeli, i wiem, że nigdy przez same modele nie zechciałbym spróbować zagrać; są po prostu szpetne. Tak więc jednym z dodatkowych punktów są modele. I choć tutaj GW prezentuje poziom najwyższej klasy (*moim zdaniem, zaznaczam!*), to jednak MA konkurencję – modele do Infinity nadal są dla mnie wzorem zachowania idealnych proporcji i tworzenia dynamicznych postaw zaś komiksowa stylistyka systemów Privateer Press niejednokrotnie zmusiła mnie do spontanicznego zakupu!

Skoro konkurencja pod względem zasad jak i modeli jest, to czemu nadal nie ma hord grających w ‘te inne systemy’? Czy może chodzić o cenę? *parsk* Żarty na bok, wszyscy wiemy, że jedną z drobnych wad Games Workshop jest właśnie nieco wygórowana cena na wiele ich produktów (*finecast, kaszl kaszl*) – więc to nie może być to. Cóż więc? Proste. Warhammer to odpowiednik marihuany w świecie bitewniaków; to taki, jak to ślicznie wyraża się amerykańska prasa, ‘gateway drug’ – znaczy, wszyscy od niego zaczynają. Generalizacja? No to rzućmy okiem na polskie sklepy, na Imperium, Vanaheim’a, Bardy, Cytadele, Fabery, Graale nawet… co widzimy? Graczy młócących w Wojenne Młotki. Półki pełne produktów GW. Pracowników grających właśnie w ‘domyślne systemy’. Tak to wygląda – jeżeli ktoś wchodzi dopiero w świat bitewniaków, najpewniej rozpocznie swą przygodę właśnie z wojennym młotem w dłoni. Pierwsze jego wydatki będą napełniały kieszeń GW, a skoro ma się już ten zaczątek armii, to czemu nagle to porzucać dla jakiegoś systemu, którego nikt mi nie pokazał? W którego nikt nie gra?

Oto prawdziwa bolączka ‘tych innych systemów’ – nie są prezentowane graczom. Kłamstwa? Oczywiście że tak, i to wredne kalumnie! Wargamer z pewnością prowadzi prezentacje do Infinity, Vanaheim rozpoczyna zabawę z Neuroshima Tactics… ale to wszystko na nic, bo prezentacja sklepu to nic w porównaniu do ciśnienia bazy graczy i co najważniejsze, tak zwanych weteranów. A ci wszyscy gracze są warhammerianami! Wiecie jak ciężko spotkać grupę zapaleńców NIE ciułających w młotki tylko w coś odmiennego? I to na nich musi trafić młodzian, by mieć szansę szybkiego zapoznania się z innymi systemami – w ten sposób środowiska graczy innych systemów nigdy się nie rozrosną. Ale to wcale nie jest wina graczy w Warhammery. Jest to w dużej mierze wina tych, którzy grają w Infinity, Hordy czy inne Animy, a nie poświęcą swojego czasu by wprowadzać jak najwięcej nowych graczy w swój system.

Wróćmy jednak do pierwotnego pytania – czy warto grać w systemy inne niż te od Games Workshop? Jak dla mnie, to oczywiste, że tak; nie tylko oferują równie ładne jak nierzadko nawet ładniejsze modele ale również zdecydowanie lepiej zbudowane mechaniki rządzące rozgrywką! Problem jednak nie leży w samych systemach, ale ich popularności – która przeważnie jest miałka lub całkiem znikoma. Co począć z tym wszystkim? Moja metoda była prosta. Zwyczajnie olałem fakt, że nie ma graczy, zakupiłem dwa startery, skleiłem i zacząłem namawiać ludzi do gry. Dało efekty i to szybko – już po miesiącu liczba graczy w Infinity zrównała się z grającymi w Warhammery, a mała kampania mojego autorstwa tylko zaowocowała zwiększeniem zainteresowania! Po prostu, nie zniechęcajcie się brakiem graczy, tylko zróbcie wszystko co w waszej mocy, by gracze się pojawili – jeżeli mają kasę by zakupić starter do Warhammera, z pewnością mogą tę kasę wydać na starter do dowolnego innego systemu; musicie tylko dać im szansę i pokazać, że istnieją alternatywy!

Uff. Naprodukowałem się, naprodukowałem się, a jakie z tego wnioski? Takie, że nie należy się dziwić aktualnemu stanu rzeczy – że Warhammery są i będą dominowały na stołach tak długo, aż gracze pozostałych systemów nie wezmą promocji w swoje miotające kostki dłonie i nie wyciągną ręki k’innym graczom, zwłaszcza tym młodym! Pytanie do was – w jakie systemy gracie? Czy macie stałą bazę graczy do tych systemów? Co robicie, by ów systemy stawały się popularne w waszym gronie?